|
Tekeri pist ile temas eden bir Boeing 737-700 Spoilers tam açılmış. LV-CWL Aerolíneas Argentinas
|
Sıradan bir uçak yolculuğunun sonuna geldiniz, uçağınız iniş yapıyor ve teker piste değdiği anda, o da ne?! Kanat üzerinde bir şeyler oluyor, peki nedir bu? Bu yazımızda bir uçak yolculuğuna çıktığımızda kanat üzerinde olup bitenlerden bahsedeceğiz...
Sıradan bir uçak yolculuğuna çıktınız, cam kenarında kanatın her yerini gören bir koltuğa oturdunuz. İçinizde birazdan uçacak olmanın tatlı bir heyecanı var. Uçak
Pushback yaptı, yani geri itildi. Motorlarını çalıştırdı ve
taxi yapmaya hazır, kanat bize ilk gösterisini burada yapıyor. Kanat yüzeyleri limitlerine kadar hareket ediyor, durup dururken, daha uçak havalanmamışken neden böyle bir şey yapıyor?
Flight Control Check, yani kumandaların ve hidroliklerin sağlıklı bir şekilde çalışıp çalışmadığını kontrol etme durumu. Uçak kalkış yapmadan önce, hatta
taxiye başlamadan önce
Lövye ya da
Side-Stick artık ne her ne varsa sağa-sola, ileri-geri limitlerine kadar hareket ettirilir, aynı işlem
Rudders için de uygulanır ve kumandaların düzgün bir şekilde çalışıp çalışmadığı kontrol edilir. Biz
Rudders ve
Elevators için yani ileri-geri hareket için yapılan kontrolü göremeyiz ama sağ-sol için yapılan kontrolde kanat uçlarındaki o hareketleri net bir şekilde gözlemleyebiliriz.
Pushback ile pist başına varma arasında kanatlar genişletilir yani
Flaplar full konumuna getirilir ve kanatlar genişletilir. Son olarakta adına
Flap dediğimiz şey kalkıştan hemen önce pist başında
%25 oranında açılarak kalkış konfigürasyonuna geçiriliyor.
 |
| Ailerons yani kanatçıklar yardımıyla sağa veya sola dönme... |
Kalkıştan sonra
Flaplar toplanır, bunu da gözlemleyebiliriz. Daha sonra uçak sağa ya da sola yatışa başladığında devreye
Ailerons yani
kanatçıklar girer. Uçuşun her aşamasında bu parçaların hareketini görebiliriz, çünkü uçak her aşamada yön değiştirmesi gerektiğinde bu hareket yüzeylerini kullanmak durumundadır.
Artık inişe geçiyoruz. Kanatların üzeri hiç olmadığı kadar hareketli! Uçuş sırasında bazen kanat üzerinde açılıp kapanan ince kapaklar görebiliriz,
Spoilers olarak adlandırılan bu parça uçağın yavaşlaması için direnç yaratır. Uçak belirli bir hızın üzerine çıktığında yavaşlamak için yarım bir şekilde hızlıca kapanır ve hızlıca da kapanır. Uçuş süresince bunu hiç görmeye de biliriz, bu değişkendir. Ancak iniş yaptıktan sonra, tekerin piste değmesiyle muhakkak göreceğiz.
 |
| Uçağın Flapları kapalı konumundan Full Flap yani tam açık konumuna getiriliyor. |
Uçağımız inişe geçtiğinde
Flaplar iniş konfigürasyondadır ve kalkışa göre daha yüksek oranda açılır. Hatta
Full Flaps konumuna getirildiklerinde uçağın havada baya baya frenlediğini hissederiz. Son aşamada yine kanatçıkların hareketini görürüz, pistin doğru noktasına iniş yapmak için hassas ayarlamalar yapılır ve son aşama frenleme aşaması...
 |
| Tekerin piste dokunmasıyla aerodinamiği bozmak adına Spoilers otomatik olarak açılır... |
İnişten sonra uçağın iniş takımlarında güçlü frenlere ek olarak
Reverse Thrust olarak adlandırılan ve motorların gücünü tersine çevirerek frenlemeyi sağlayan bir donanım kullanılır. Bunun yanında kanatların üzerinde gördüğünüz
Spoilers açılır ve uçak bu üç fren donanımının yardımıyla pistte güvenli bir şekilde yavaşlar.
 |
Jet motorlarında, egzoz gazlarının gidilecek yöne yönlendirilmesini sağlayan sistemdir. Sistem uçağın yerde olduğu zamanlarda yön değiştirmesini ve iniş zamanlarında fren yapmasını sağlar.
Yukarıdaki görselde Boeing 747-400 tipi yolcu uçağının iniş mekanizması detaylı olarak görülebilir.
|
© Kerem Gök
Bu içerik Harun İstenci tarafından aşağıda belirtilmiş olan kategoriler altında oluşturulmuş ve yayınlanmıştır. İçeriğin kopyalanması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na göre suçtur. | İstenci Systems
Harun İstenci Hakkında
1997 yılında İstanbul'da dünyaya geldi ve memleketi Kastamonu. Çocukluğundan bu yana bilgisayar sistemleri üzerinde çalışıyor ve internet üzerinde içerik üretiyor...
Yorum Gönder